✨Giáo Trình Bảo Vệ Môi Trường Trong Xây Dựng Cơ Bản

Trong những năm gần đây, các nhu cầu về khai thác tài nguyên thiên nhiên, sử dụng năng lượng ngày càng tăng. Sự phát triển kinh tế xã hội với sự xuất hiện hàng loạt nhà máy xí nghiệp, các công trình xây dựng... đã tác động mạnh mẽ đến hệ sinh thái, môi trường xung quanh cũng như điều kiện sống của con người. Tài nguyên có xu thế cạn kiệt dần, ô nhiễm môi trường tăng lên. Sự biến đổi theo chiều hướng xấu của môi trường ảnh hưởng ngược trở lại đối với sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi một Quốc gia. Cùng với quá trình công nghiệp hoá, tốc độ đô thị hoá ngày càng gia tăng. Nhu cầu tài nguyên và năng lượng phục vụ dân đô thị ngày càng lớn. Các hoạt động kinh tế xã hội tạo nên rất nhiều chất thải gây ô nhiễm môi trường. Vì vậy vấn đề bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhân loại.

Xây dựng cơ bản bao gồm xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng, các công trình giao thông, thuỷ lợi, hệ thống hạ tầng cơ sở, sản xuất vật liệu xây dựng... là một trong những hoạt động kinh tế xã hội tác động mạnh mẽ nhất đối với môi trường và nguồn tài nguyên. Việc xây dựng các công trình như cảng Cái Lân, khu công nghiệp chế biến dầu Dung Quất, các đô thị trong vùng trọng điểm phát triển kinh tế, các nhà máy xi măng Nghi Sơn, Hà Tiên... và đặc biệt là công trình thuỷ điện Sơn La đã và sẽ gây nên sự suy thoái môi trường ở một phạm vi lớn nếu như không có sự hiểu biết và biện pháp ngăn ngừa, giảm thiểu các tác động tiêu cực này.

Xây dựng cơ bản là một lĩnh vực có các hoạt động tác động mạnh mẽ đến môi trường và sử dụng nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên; mặt khác một trong những nhiệm vụ của xây dựng cơ bản là xây dựng các công trình hạ tầng, bảo vệ môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên. Vì vậy, các kỹ sư xây dựng và kỹ thuật cao đẳng xây dựng cần nắm vững các kiến thức về quản lý môi trường, công nghệ môi trường để ứng dụng nó vào trong công việc hàng ngày.

Lời nói đầu

3

Danh mục các ký hiệu viết tắt

5

Chương 1. Các khái niệm cơ bản về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

1.1. Cơ sở sinh thái học - Các khái niệm về hệ sinh thái tự nhiên,

        hệ sinh thái đô thị

7

1.2. Khái niệm về môi trường và tài nguyên

11

1.3. Ô nhiễm môi trường và các tác động của ô nhiễm

14

1.4. Các khái niệm về phát triển bền vững

23

1.5. Luật Bảo vê môi trường và khung pháp lý để bảo vê môi trường

       phát triển bền vững

27

Chương 2. Quản lý môi trường trong xây dựng

2.1. Ô nhiễm môi trường trong quá trình thi công xây dựng

32

2.2. Ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất xi măng và vật liệu xây dựng

43

2.3. Đánh giá tác động môi trường các dự án và hoạt động xây dựng cơ bản

48

Chương 3. Ô nhiễm môi trường không khí

3.1. Các nguồn thải ô nhiễm

56

3.2. Các chất gây ô nhiễm môi trường không khí

59

3.3. Lan truyền bụi và các khí thải trong môi trường không khí

68

3.4. Tính toán nồng độ chất ô nhiễm trong không khí

75

3.5. Các biên pháp kiểm soát ô nhiễm và bảo vệ môi trường không khí

84

3.6. Kiểm toán nguồn thải

87

3.7. Xử lý và giảm thiểu ô nhiễm môi trường

90

Chương 4. Bảo vệ môi trường nước

4.1. Nguồn gốc và tác nhân ô nhiễm môi trường nước

101

4.2. Quá trình tự làm sạch nguồn nước sông, hồ

119

4.3. Kiểm soát ô nhiễm và bảo vệ môi trường nước

127

Chương 5. Bảo vệ môi trường đất và cảnh quan 5.1. Nguồn gốc, tác nhân ô nhiễm môi trường đất

144

5.2. Các biện pháp bảo vệ môi trường đất

155

5.3. Nguồn gốc tác nhân gây ô nhiễm môi trường và phá hủy cảnh quan

160

5.4. Các biện pháp bảo vệ môi trường cảnh quan

167

Chương 6. Quản lý chất thải rắn

6.1. Các khái niệm, nguồn gốc và các đặc tính của chất thải rắn

171

6.2. Chất thải nguy hại

175

Chương 7. Các dạng ô nhiễm khác và biện pháp giảm thiểu

7.1. Một số khái niệm - Nguồn gốc ô nhiễm tiếng ồn

185

7.2. Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm tiếng ồn

198

7.3. Ô nhiễm nhiệt

214

7.5. Ô nhiễm phóng xạ và biện pháp giảm ô nhiễm phóng xạ

222

Các phụ lục

Phụ lục I. Các quy chuẩn và tiêu chuẩn môi trường nước

226

Phụ lục II. Các quy chuẩn và tiêu chuẩn môi trường đất

239

Phụ lục III. Các quy chuẩn và tiêu chuẩn tiếng ồn và môi trường khí

245

Tài liệu sử dụng và tham khảo

253